Uzależnienia wśród dzieci i młodzieży to niezwykle złożony problem, który z roku na rok narasta i przyjmuje różne formy. Ponadto w okresie dojrzewania pojawiają się dodatkowe trudności w interpretacji zachowań nastolatka.
Uzależnienie u dzieci i młodzieży może rozwijać się po cichu i wynikać z rozmaitych przyczyn. To, czy w porę je rozpoznamy zależy w dużej mierze od rodziców. Dlatego niezwykle ważna jest czujność, a także minimalizowanie zagrożenia.
Każde dziecko jest w jakimś stopniu narażone na kontakt z używkami, podobnie jak i dorośli. Trzeba zatem zadać sobie pytanie: czy moje dziecko jest świadome zagrożeń, czy czuje się bezpieczne w swoim otoczeniu, czy posiada niezbędną wiedzę, czy jest wystarczająco asertywne, aby w trosce i szacunku do siebie powiedzieć pokusom lub presji: „nie”?
Czynniki i sytuacje zwiększające prawdopodobieństwo sięgania po używki przez młodzież oraz te minimalizujące zagrożenie.
Relacje dziecka z otoczeniem mają ogromne znaczenie. Wśród czynników ryzyka znajdziemy: brak nadzoru rodzicielskiego, słabe przywiązanie dziecka do rodziców, brak zaufania do dorosłych czy też uzależnienia w bliskim otoczeniu i trudne warunki życia np. zaniedbanie w domu. Na minimalizowanie zagrożenia ma natomiast wpływ: wsparcie rodziców i silne więzi rodzinne, obecność w życiu młodej osoby dobrych wzorców, mentorów i stabilne środowisko domowe.
Profilaktyka uzależnień
Profilaktyka uzależnień zaczyna się w domu. I chociaż szkoła odgrywa w tej kwestii również ogromną rolę, ale to my — rodzice musimy mieć świadomość zagrożenia, rozmawiać z dzieckiem oraz wiedzieć, gdzie szukać pomocy. Na sukces rodzicielskiej ochrony przed uzależnieniami składają się przede wszystkim zaufanie dziecka do rodzica, edukowanie dziecka, ale też umiejętności komunikacyjne rodzica.
Profilaktyka uzależnień polega nie tylko na uświadamianiu małoletnim zagrożeń wynikających ze stosowania substancji odurzających, psychoaktywnych czy też popadania w nałogi behawioralne, ale przede wszystkim na wzmacnianiu ich poczucia wartości, szacunku do swojej osoby, minimalizowania czynników ryzyka, o których przeczytaliście wyżej.
Jakie oznaki powinny zaniepokoić rodziców?
Okres dojrzewania dla każdego dziecka może być inny, jedne dzieci przechodzącą go dużo spokojniej, inne — w interpretacji dorosłych — jak tornado. Na ten etap ma wpływ przede wszystkim biologia i rozwój mózgu, ale także otoczenie, które może ten czas odpowiednio wspierać i rozumieć, lub odwrotnie. Niektóre objawy, które mogą zaniepokoić rodziców to duży spadek zaangażowania w dotychczasowe aktywności, złe oceny, zmiana znajomych, wyników w szkole, problemy zdrowotne lub złe nawyki dotyczące snu, wycofanie, mniej otwartości i szczerości.
Wymienione symptomy mogą także mieć inne podłoże i dotyczyć problemów związanych z trudnościami związanymi z dojrzewaniem, zrozumieniem swoich emocji, silnymi przeżyciami, rozterkami związanymi z grupą rówieśniczą, doznanie krzywdy przez dziecko, duże zmiany w rodzinie, problemy ze zdrowiem itd. W przypadku ich wystąpienia dobrze jest udać się po psychologiczne wsparcie.
