Terapia RTZ i TSR

Racjonalna Terapia Zachowania (RTZ) jest jedną z metod pomocy psychologicznej.
Racjonalna Terapia Zachowania RTZ (ang. Rational Behavior Therapy RBT) jest nurtem krótkoterminowym terapii poznawczo-behawioralnej (CBT) stworzonym przez amerykańskiego lekarza psychiatrę Maxie C Maultsby jr.
Jest to metoda pracy z emocjami, służąca lepszym myślom i przekonaniom oraz zmianie zachowania. Najczęściej wykorzystywana jest do pracy z osobami bez stwierdzonych zaburzeń klinicznych, które przeżywają trudności w radzeniu sobie z sytuacjami życiowymi (jak np. choroba nowotworowa), destrukcyjnymi nawykami oraz z własną emocjonalnością.

RTZ to między innymi praca z przekonaniami.
Na czym polega?
Zasadniczym założeniem Racjonalnej Terapii Zachowania jest stwierdzenie:
„Istoty ludzkie niepokojone są nie przez rzeczy, ale przez własne spojrzenie, jakie na nie mają.” To nasze przekonania i reakcje na nie powodują, że fakty sprawiają wrażenie złych czy dobrych – to nie fakty nas denerwują, złoszczą czy smucą, ale to my sami się denerwujemy poprzez nasze przekonania o tych faktach.

Na podstawie powyższej myśli Maultsby stworzył model ABCD, który ukazuje sposób powstawania ludzkich emocji. Model ten wygląda następująco:

1. A – Zdarzenie aktywujące (Twoje spostrzeżenia)
2. B – Przekonania (Twoje myśli i przekonania)
3. C – Emocje (Twoje uczucia)
4. D – Zachowanie fizyczne (Twoje działanie)

Model ABCD pomaga analizować w jaki sposób tworzymy własny nastrój. Zgodnie z jego założeniami poprzez “wyłapywanie” niezdrowych przekonań jesteśmy w stanie przerwać “błędne koło” i wpłynąć na odczuwane przez nas emocje.

Aby ocenić czy nasze myśli i przekonania są racjonalne Maultsby zaproponował kryterium, dzięki któremu jesteśmy w stanie to przeanalizować. W RTZ to pacjent jest ekspertem od własnych przekonań, które ocenia na podstawie pięciu pytań, tzw. “Pięciu pytań zdrowego myślenia”:

1. Czy to przekonanie jest oparte na faktach?
2. Czy to przekonanie chroni moje życie i zdrowie?
3. Czy to przekonanie pozwala mi osiągać bliższe i dalsze cele?
4. Czy to przekonanie pozwala mi rozwiązywać konflikty lub ich unikać?
5. Czy to przekonanie pozwala mi czuć się tak, jak chciałabym się czuć?

Dokonując oceny należy pamiętać że: zdrowe przekonanie spełnia co najmniej 3 z 5 zasad zdrowego myślenia; wszystkie zasady są równoważne; to co jest zdrowe dla jednego człowieka, niekoniecznie jest zdrowe dla innego; to, co było zdrowe dla nas kiedyś, niekoniecznie musi być zdrowe dla nas teraz i na odwrót.

Dla kogo?
Jest metodą radzenia sobie z negatywnymi myślami, emocjami i przekonaniami. Dla kogo jest RTZ? Dla osób odczuwających przykre stany emocjonalne, lęki, dla osób starających się radzić z uporczywymi myślami, nałogami, uzależnieniami, stresem, cierpiących na przewlekłe choroby. Dla osób dążących w życiu do równowagi, czyli do life balance. Jest także przeznaczona dla młodzieży. Często używana jest w pracy z osobami chorującymi onkologicznie.