aburzenie obsesyjno-kompulsyjne lub obsesyjno-kompulsywne (OCD) wiąże się z lękiem, który wywołuje niepożądane, natrętne myśli i niepokojące wyobrażenia. Towarzyszą temu zachowania, które mają charakter przymusu. Celem tych zachowań jest neutralizacja obsesyjnych myśli. Zaburzenie to znane jest również pod nazwami: nerwica natręctw, zespół anankastyczny, nerwica anankastyczna.
Człowiek dotknięty zaburzeniem obsesyjno-kompulsyjnym bardzo się czegoś boi i od tego strachu wszystko się zaczyna. Obawy dotyczą najczęściej zdrowia i zarazków („wszędzie są bakterie, zarażę się, jeżeli dotknę czegokolwiek w sklepie lub tramwaju”), pieniędzy („zbankrutuję”), a także bezpieczeństwa najbliższych. Zdarzają się także obsesyjne, budzące przerażenie myśli o zrobieniu komuś czegoś złego. Lęk jest tak silny, że Pacjent zaczyna zastanawiać się, co może zrobić, by go ukoić i zminimalizować ryzyko, że wydarzy się to, co tak strasznie go przeraża.
Objawy te uporczywie nawracają, stając się źródłem poważnego dyskomfortu i znacząco utrudniają codzienne funkcjonowanie. Osoba dotknięta OCD może doświadczać jedynie myśli natrętnych, jedynie czynności przymusowych lub jednych i drugich równocześnie.
Najczęściej występujące obsesje dotyczą m.in.:
* brudu („ubrudziłem się dotykając klamki”),
* wątpliwości („czy zamknąłem drzwi?”),
* potrzeby symetrii („książki muszą leżeć równo”),
* agresji („a jeśli kogoś skrzywdzę?”).
Najczęściej występujące czynności natrętne (kompulsje) dotyczą m.in.:
* sprawdzania,
* liczenia,
* mycia,
* potrzeby bycia zapewnianym o czymś.
Jak w przypadku wielu dolegliwości i zaburzeń psychicznych, także w zaburzeniu obsesyjno–kompulsyjnym przyczyny są uwarunkowane wieloczynnikowo i są wypadkową interakcji wpływów biologicznych (w tym czynniki genetyczne), psychologicznych i społecznych.
Zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne może być dla Ciebie trudne do zrozumienia, wywoływać wstyd i poczucie winy, że nie potrafisz sobie inaczej poradzić z lękiem. Pamiętaj jednak, że specjaliści – psycholodzy i psychiatrzy – zdają sobie sprawę z tego, że zachowania związane z OCD znajdują się całkowicie poza Twoją kontrolą i nie wpływają w żaden sposób na Twoją wartość jako człowieka. Nie jesteś sam/a – przerażające myśli, które prowadzą do powtarzalnych czynności, są udziałem tysięcy ludzi na całym świecie.
Warto zgłosić się do psychologa, jeżeli:
* Czujesz, że Twoje objawy i lęk są nadmiarowe, wywołują u Ciebie cierpienie i utrudniają codzienne funkcjonowanie;
* Masz wrażenie, że powtarzasz pewne czynności nie do końca z własnej woli;
* W Twojej głowie ciągle powtarzają się myśli, ktуóe wzbudzają w Tobie poczucie winy i z którymi się nie utożsamiasz;
* Ktoś bliski, kogo opinię sobie cenisz, zwrócił Ci uwagę na to, że ciągle powtarzasz pewne zachowania lub Twуj lęk wydaje się wymykać spod kontroli.
Świetne efekty w leczeniu zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych przynosi psychoterapia. W trakcie spotkań z psychologiem będziesz mógł/mogła – w bezpiecznej i nieoceniającej atmosferze – przyjrzeć się źródłom swoje lęku, skonfrontować się z nim i nauczyć się adaptacyjnych sposobów radzenia sobie z nim. Zrozumiesz, że każda obawa z czasem słabnie – także bez wykonywania przymusowych zachowań.
