Czym jest terapia RTZ?
Racjonalna Terapia Zachowania (RTZ) jest jedną z metod pomocy psychologicznej.
Racjonalna Terapia Zachowania RTZ (ang. Rational Behavior Therapy RBT) jest nurtem krótkoterminowym terapii poznawczo-behawioralnej (CBT) stworzonym przez amerykańskiego lekarza psychiatrę Maxie C Maultsby jr.
Jest to metoda pracy z emocjami, służąca lepszym myślom i przekonaniom oraz zmianie zachowania. Najczęściej wykorzystywana jest do pracy z osobami bez stwierdzonych zaburzeń klinicznych, które przeżywają trudności w radzeniu sobie z sytuacjami życiowymi (jak np. choroba nowotworowa), destrukcyjnymi nawykami oraz z własną emocjonalnością. RTZ to między innymi praca z przekonaniami.
Na czym polega?
Zasadniczym założeniem Racjonalnej Terapii Zachowania jest stwierdzenie:
„Istoty ludzkie niepokojone są nie przez rzeczy, ale przez własne spojrzenie, jakie na nie mają”. To nasze przekonania i reakcje na nie powodują, że fakty sprawiają wrażenie złych czy dobrych – to nie fakty nas denerwują, złoszczą czy smucą, ale to my sami się denerwujemy poprzez nasze przekonania o tych faktach.
Na podstawie powyższej myśli Maultsby stworzył model ABCD, który ukazuje sposób powstawania ludzkich emocji. Model ten wygląda następująco:
A – Zdarzenie aktywujące (Twoje spostrzeżenia)
B – Przekonania (Twoje myśli i przekonania)
C – Emocje (Twoje uczucia)
D – Zachowanie fizyczne (Twoje działanie)
Model ABCD pomaga analizować w jaki sposób tworzymy własny nastrój. Zgodnie z jego założeniami poprzez “wyłapywanie” niezdrowych przekonań jesteśmy w stanie przerwać “błędne koło” i wpłynąć na odczuwane przez nas emocje.
Aby ocenić czy nasze myśli i przekonania są racjonalne Maultsby zaproponował kryterium, dzięki któremu jesteśmy w stanie to przeanalizować. W RTZ to pacjent jest ekspertem od własnych przekonań, które ocenia na podstawie pięciu pytań, tzw. “Pięciu pytań zdrowego myślenia”:
Czy to przekonanie jest oparte na faktach?
Czy to przekonanie chroni moje życie i zdrowie?
Czy to przekonanie pozwala mi osiągać bliższe i dalsze cele?
Czy to przekonanie pozwala mi rozwiązywać konflikty lub ich unikać?
Czy to przekonanie pozwala mi czuć się tak jak chciałabym się czuć?
Dokonując oceny należy pamiętać, że: zdrowe przekonanie spełnia co najmniej 3 z 5 zasad zdrowego myślenia; wszystkie zasady są równoważne; to co jest zdrowe dla jednego człowieka, niekoniecznie jest zdrowe dla innego; to, co było zdrowe dla nas kiedyś, niekoniecznie musi być zdrowe dla nas teraz i na odwrót.
Dla kogo?
Jest prostą metodą samopomocy, radzenia sobie z negatywnymi myślami, emocjami i przekonaniami. Dla kogo jest RTZ? Dla osób odczuwających przykre stany emocjonalne, lęki, dla osób starających się radzić z uporczywymi myślami, nałogami, uzależnieniami, stresem, cierpiących na przewlekłe choroby. Dla osób dążących w życiu do równowagi, czyli do life balance. Jest także przeznaczona dla młodzieży. Najczęściej używana jest w pracy z osobami chorującymi onkologicznie.
